TheạttinnhắncủaSBFtrướckhiFTXphásảnổ hũ all staro CNBC, phần lớn cáo trạng của chính phủ Mỹ nhằm vào Sam Bankman-Fried (SBF) dựa vào tin nhắn và lời khai của các thành viên thân cận với người sáng lập FTX. SBF hiện đối mặt với 7 cáo buộc hình sự, trong đó có lừa đảo và rửa tiền với mức án tối đa là chung thân. Trong khi đó, ông phủ nhận mọi cáo buộc.
Trong số hàng chục vật chứng được chính phủ công bố trong ba tuần xét xử đầu tiên, loạt tin nhắn trên Signal hồi tháng 11/2021 giữa SBF, cựu CEO Alameda Research Caroline Ellison, các bạn cũ và lãnh đạo doanh nghiệp Gary Wang, Nishad Singh và Ryan Salame được đánh giá mang đến bức tranh rõ nét nhất về hành vi của SBF.
Hình phác họa phiên tòa xét xử SBF hôm 4/10. Ảnh: CNBC
Cuộc đối thoại vô tư đã bộc lộ âm mưu mà công tố viên Damian Williams mô tả là "một trong những vụ lừa đảo tài chính lớn nhất trong lịch sử Mỹ".
Nhóm chat nhỏ
Luồng tin nhắn trên Signal được đặt tên là "nhóm chat nhỏ", gồm SBF, Ellison và Joe Bankman, cha của SBF và đóng vai trò cố vấn trong các vấn đề liên quan đến thuế. Trong đó còn có cựu trưởng nhóm sản phẩm của FTX Ramnik Arora, cố vấn pháp lý Ryne Miller, cựu giám đốc vận hành Constance Wang và nhiều người khác.
Nhóm được khởi tạo vào rạng sáng 7/11/2021, cùng ngày FTX thông báo khủng hoảng thanh lý và bắt đầu tìm nguồn tiền để vá lỗ hổng trong bảng cân đối kế toán. Khi đó, SBF vẫn công khai nói FTX và mọi tài sản vẫn bình thường.
Tuy nhiên, lãnh đạo công ty ngày càng lo ngại với tình trạng xấu đi. Trong nhóm chat, SBF đưa ra một số biện pháp cần thực hiện, gồm ngăn người dùng rút tiền, phát thông điệp trấn an trên Twitter và tìm đến những doanh nghiệp như Silverlake, Sequoia và Apollp trong vòng vài giờ để tìm ngân sách.
Đến 5h22, Salame gửi đường link đến bài đăng của một người giao dịch tiền số ẩn danh, trong đó nói "FTX sẽ sớm ngăn cản người dùng chuyển khoản". SBF đưa ra nhiều ý tưởng nhằm lợi dụng bài đăng đó, tạo hy vọng ảo cho khách hàng của FTX, khiến họ tin mình sẽ nhận được token miễn phí nếu giữ tiền trên nền tảng.
Ngày 8/11/2021, Ellison gửi tin nhắn kêu gọi giúp đỡ về thông điệp với công chúng. "Nhiều người trong nội bộ hỏi có nên đưa thông điệp rằng Alameda đang tan rã hay không? Tôi nên đề xuất họ tìm cách câu giờ hay thế nào?", tin nhắn có đoạn.
FTX cùng ngày thông báo đình chỉ rút tiền với mọi khách hàng. Giá trị FTT, token của FTX, lao dốc hơn 75%. SBF không còn lựa chọn nào và phải tìm đến CEO Binance Changpeng Zhao, người nói sẽ mua lại FTX.
Một ngày sau, Ellison tiếp tục nhờ nhóm chat hỗ trợ xử lý cuộc họp với khoảng 30 nhân viên Alameda. Cô đề xuất nói "Alameda có khả năng ngừng hoạt động và không có áp lực buộc nhân viên ở lại, nhưng ban lãnh đạo sẽ rất biết ơn những người hỗ trợ hoàn thành công việc như bảo đảm hoàn tiền cho người cho vay".
Ellison sau đó tiết lộ nhiều thông tin hơn khi họp với nhân viên Alameda, nội dung cuộc họp được một người bí mật ghi lại và được công tố viên đưa ra làm bằng chứng tại phiên tòa. "Alameda vay một lượng tiền để đầu tư, nhưng giá tiền số sụt giảm khiến FTX thiếu ngân sách. Người dùng sau đó liên tục rút quỹ và nhận ra họ sẽ không thể tiếp tục", cựu CEO Alameda nói.
Khi một nhân viên hỏi ai là người đứng sau ý tưởng dùng tiền từ khách hàng FTX để bù đắp khoản vay của Alameda, Ellison nói: "Tôi đoán là Sam". "Theo tôi biết, FTX về cơ bản luôn cho phép Alameda vay nguồn tiền từ người dùng", Ellison cho hay.
Binance sau đó rút lại đề xuất mua lại FTX, đề cập thông tin quỹ "sử dụng sai mục đích ngân sách của khách hàng" và bị giới chức Mỹ điều tra.
"Rất nhiều lệnh rút tiền"
CZ, người từng đầu tư vào FTX từ ngày đầu nhưng nhanh chóng trở thành đối thủ chính, đóng vai trò trung tâm trong sự sụp đổ của sàn giao dịch này. "Những thông tin hé lộ gần đây khiến chúng tôi quyết định thanh lý toàn bộ FTT trong tài khoản", CEO Binance đăng trên Twitter ngày 6/11/2021.
Trong nhóm chat, Singh nói có rất nhiều lệnh rút tiền xếp hàng chờ trên FTX, với mức thay đổi là 1,25 tỷ USD so với ngày trước đó, 230 triệu USD trong vòng 3 giờ và 120 triệu USD trong vòng một giờ.
Ellison đáp lại bằng biểu tượng mặt buồn ":(", trong khi SBF viết "oof" - từ thể hiện sự ngạc nhiên và mất tinh thần.
Sam Bankman-Fried tại tòa án ở Bahamas cuối tháng 12/2022. Ảnh: Reuters
Cả ba tiếp tục lên chiến lược ứng phó. Singh đề nghị liên hệ với Zhao để "xây dựng hòa ước nhằm kiểm soát thiệt hại", dù ông và SBF đều lo ngại Binance sẽ không xuống nước.
Ellison cũng tìm cách thông báo cho Salame về khả năng FTX đáp ứng toàn bộ yêu cầu rút tiền của người dùng. "Có thể viết là chúng ta đáp ứng lượng lớn lệnh rút, nhưng chúng vẫn đang mở rộng nhanh chóng", SBF viết.
Sam Trabucco, khi đó là đồng CEO Alameda Research, SBF, Ellison và trưởng bộ phận giao dịch Alameda Ben Xie cũng thảo luận biện pháp đối phó với việc Zhao dọa bán toàn bộ token FTT.
Ellison dự định đăng thông báo đến Zhao rằng FTX sẽ mua hết FTT của ông với giá 22 USD mỗi đồng. Cựu CEO Alameda sau này thừa nhận họ thường dùng ngân quỹ khách hàng của FTX chuyển qua Alameda để mua FTT, nhằm thổi giá trong giai đoạn thị trường bất ổn.
"Điểm mấu chốt là đối phó với luận điệu truyền thông của đối thủ, Binance nhiều khả năng sẽ không chấp nhận phương án này. Dù gì đi nữa, thị trường có thể sẽ mua thêm nếu chúng ta đăng tweet, nhưng không thể biết trước được gì", SBF hồi đáp.
Ngày 11/11/2022, FTX tuyên bố phá sản. Trước khi sụp đổ, sàn từng được định giá 32 tỷ USD, là sàn tiền số lớn thứ ba thế giới và có hơn một triệu người dùng. Sam Bankman-Fried hiện đối mặt 8 tội danh, chủ yếu liên quan đến gian lận và các âm mưu tài chính. Phiên xét xử SBF diễn ra từ 3/10 và có thể kéo dài đến 9/11. Hiện nhà đồng sáng lập FTX Gary Wang và cựu CEO Alameda Caroline Ellison đã nhận tội và đồng ý làm chứng chống lại Sam Bankman-Fried.
Điệp Anh (Theo CNBC)